Oświetlenie w akwarium cz. 1 - Funkcje oraz historia

Wpisów na temat oświetlenia akwarium będzie więcej, bo to temat rzeka. Ale najpierw parę słów wprowadzających.

Funkcje

Oświetlenie umożliwia obserwację tego co się dzieje w akwarium

To bardzo ważna funkcja. Pokrywa zacienia akwarium, a szyby i woda odbijają światło zewnętrzne, więc żeby cokolwiek w ogóle zobaczyć trzeba zastosować jakieś choćby minimalne źródło światła. Generalnie tutaj obowiązuje prosta zasada - im mocniejsze oświetlenie tym więcej widać (aczkolwiek sporo zwierząt będzie nerwowych w zbyt jasnym świetle).

Symulacja dnia i nocy

Kwestia oczywista, ale warto o tym wspomnieć. W strefach zwrotnikowych, skąd pochodzą ryby, dzień i noc trwają w przybliżeniu ok. 12 godzin. W naszej strefie w grudniu dzień trwa kilka godzin, a w czerwcu może być jasno prawie całą dobę. Dzięki oświetleniu można odtworzyć tropikalny cykl dnia i nocy.
Tutaj jedna rzecz - światło w nocy należy wyłączyć. Wiem, że są ludzie dla których nie jest to oczywiste. Jakiekolwiek oświetlenia nocne też nie są obojętne i jeśli decydujemy się na taki wynalazek to nie powinien on świecić przez całą noc.

Wzrost roślin i korali

Dzięki mocnemu oświetleniu w akwariach z powodzeniem mogą być trzymane nawet najbardziej wymagające rośliny, a także morskie korale. Organizmy te nie tylko potrzebują światła jako takiego, ale również mają pewne wymagania odnośnie parametrów tego światła.

Tworzenie scenerii

Manipulowanie strumieniem światła pozwala na podkreślenie jakiegoś miejsca w akwarium lub nadaniu specjalnej barwy.


Historia

,,Starożytność''

Początki akwarystyki rzeczywiście sięgają starożytności. Brak sztucznych źródeł oświetlenia poza ogniem był jednym z czynników, które ograniczały hodowle ryb ozdobnych do stawów, czyli tego co dziś nazwalibyśmy oczkami wodnymi. W zbiornikach położonych na zewnątrz budynków źródłem światła jest słońce. I rzeczywiście do dziś wiele osób decyduje się na założenie oczka wodnego w swoim ogrodzie. Główną wadą oczek wodnych jest to, że zwierzęta obserwujemy tylko z góry. Dlatego też popularne są takie ryby jak karasie złociste (welony) czy karpie koi - wyraziste ryby, które bardzo dobrze prezentują się pod powierzchnią wody. Niestety wiele nawet bardzo pięknych gatunków swój prawdziwy urok prezentuje przede wszystkim z boku, dzięki ubarwieniu płetw i wzorze na ciele.

Żarówki

Żarówki zostały wynalezione i skomercjalizowane w XIX wieku. Żarówki były tanie, łatwe w aplikacji, a ceny energii nie były zbyt wysokie. Niestety jednak żarówki mają bardzo poważną wadę - otóż bardzo niską sprawność. Nie chodzi tu o rachunki za prąd czy jakieś względy ekologiczne - po prostu żarówka np. 25W działa w niewielkim stopniu jako źródło światła, a w większym jako źródło ciepła. Po prostu liczbę i moc żarówek trzeba bardzo ograniczać, gdyż jeśli damy tych żarówek za dużo, woda będzie nagrzana do zbyt wysokiej temperatury. Odsyłam tutaj do wpisu na temat temperatury.

Świetlówki i halogeny

Świetlówki i halogeny to też wcale nie jest taka nowa technologia. Tak czy siak obie te technologie gwarantują podobną sprawność (tak, lampy HQI nie są lepsze od świetlówek, dają po prostu nieco "lepsze" światło). Właśnie te technologie otworzyły drzwi akwarium roślinnym i rafowym. Dzięki kilkukrotnie większej sprawności akwarium wyposażone we względnie niewielką moc świetlówek było dostatecznie dobrze oświetlone by trzymać w nim nawet najbardziej wymagające gatunki roślin, a także wiele koralowców. Szczytem technologii świetlówkowej są lampy T5, czyli mniejsze rozmiarowo świetlówki. Technologia świetlówek jest do dziś chętnie wykorzystywana przez akwarystów, bardzo wiele poradników jest dostępnych zarówno w literaturze jak i Internecie. Poza tym, wraz z rozwojem nowoczesnej technologii LED potrzebny sprzęt często można dostać w bardzo przystępnej cenie.

Nowe technologie

Najnowszym wynalazkiem jest oświetlenie LED. Teoretycznie lampy LED powinny mieć kilkukrotnie większą sprawność niż świetlówki, a pojedyncza dioda powinna działać nawet 10lat (świetlówka działa ok. 2). Ponadto system LED względnie łatwo wykonać samodzielnie w całości dostosowując go do projektu akwarium.
LEDy zostały chętnie przyjęte przez akwarystów i wielu hobbystów będących również pasjonatami technologii zdecydowało się na to rozwiązanie.
Osobiście jestem mniej entuzjastycznie nastawiony do oświetlenia opartego na LEDach, ale może rozwinę to w kolejnym wpisie.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Zwierzęta jakich nie chcesz hodować cz. 5 - neonki

Filtr do akwarium 50l

Zwierzęta jakich nie chcesz hodować cz. 6 - Otosek przyujściowy