Filtracja, cz. 6 - Filtracja mechaniczna

Na wstępie oczywiście link do części pierwszej ze spisem treści i wstępem: LINK.

Przez pojęcie ,,czyszczenia mechanicznego'' będę miał na myśli wszystkie procesy, których celem jest usuwanie widocznych gołym okiem zanieczyszczeń, tzn: pyłów, odchodów, części roślin czy martwych ryb.

Czyszczenie mechaniczne to najbardziej intuicyjne działanie w procesie zapewnienia czystości wody. Procesy analogiczne do tego co dziś obejmuje zaawansowaną, zautomatyzowaną filtrację mechaniczną obejmowały dawniej:

• naturalną sedymentację - pyły i odchody opadają na dno
• naturalną flotację - np. martwe ryby unoszą się ku powierzchni
• ręczne usuwanie np. ryb, roślin, ślimaków
• usuwanie złogów brudu przy odsysaniu wody rurką

Aktualnie oprócz wymienionych procesów stosuje się specjalne odmulacze - tutaj napiszę bez ogródek, że nigdy z odmulacza nie korzystałem. Ponadto filtry są wyposażone w specjalne elementy, których celem jest wychwytywanie pływających cząstek brudu - filtracja mechaniczna. Chciałem tutaj opowiedzieć głównie o tym ostatnim.

Drobiny w wodzie

Źródłem drobin, czyli małych zanieczyszczeń, które można filtrować mechaniczne może być praktycznie wszystko co znajduje się w akwarium:

• rośliny kruszą się, niektóre części obumierają
• zwierzęta produkują odchody
• glony mogą unosić się w toni wodnej
• podłoże, ceramika, skały i elementy wystroju mogą być źródłem pyłów mineralnych
• z wody może wytrącać się kamień

Wadą drobin jest to, że zalegają. bakterie rozkładają takie pyły bardzo powoli, a drobiny mogą unosić się w akwarium zmniejszając widoczność i utrudniając dostęp światła do roślin.

Zanieczyszczeń mechanicznych nie można wyeliminować tylko na podstawie filtracji biologicznej. Takie zanieczyszczenia nawet w naturze zmieniają się w osady jak np. węgiel.

Z drugiej strony zaletą drobin jest to, że stosunkowo łatwo jest je efektywnie usuwać w trakcie podmian oraz stosując filtrację mechaniczną.

Poniżej podstawowe metody filtracji mechanicznej.

Technologie

Gąbki akwarystyczne

Najbardziej rozpowszechniona metoda. Gąbki mają doskonałą przepuszczalność, więc nie ograniczają wydajności pompy. Na gąbce osadzają się zanieczyszczenia, które potem łatwo zmyć. Ponadto osadzają się bakterie odpowiadające za filtrację biologiczną.

Do filtracji mechanicznej najlepiej będą nadawać się gąbki gęstsze (50 oczek na cal).

Gąbki do filtracji mechanicznej należy regularnie kontrolować. Gdy gąbka jest zapchana należy ją dokładnie przemyć pod kranem. Zapchana gąbka zmniejsza wydajność pompki i uniemożliwia jakiekolwiek procesy filtracyjne.

Gąbki z grubszymi porami również mogą się sprawdzić, znacznie trudniej jest je zapchać. Jednak nie wychwycą drobin tak skutecznie jak te gęste.

Wata filtrująca/włóknina

Z fizeliny i innych materiałów. Te wkłady są bardzo gęste i doskonale wychwytują wszelkie drobiny. Mimo, że watę czy włókninę można czyścić, zaleca się wymienianie tego wkładu.

Występuje w formie sprasowanej (jak gąbka) oraz luźnej.

Osobiście nie jestem zwolennikiem tych wkładów, gdyż potrafią bardzo mocno ograniczyć przepływ wody w filtrze, a także wymagają regularnego wymieniania. Jednak umieszczenie warstwy waty w filtrze skutecznie wyeliminuje pyły.

Siatki/prefiltry

Celem tych nakładek na filtr jest ochrona wirnika filtra, a także uniemożliwienie zwierzętom dostanie się do środka. Nieraz jednak jakieś większe zanieczyszczenia, np. liście osadzają się na takim prefiltrze i można je łatwo stamtąd usuwać. Polecam robienie tego na bieżąco, gdyż prefiltr może się zatkać ograniczając przepływ wody.

No i jeszcze jedno: Eheimowe wkłady biologiczno-mechaniczne

To duby smalone. Eheim sprzedaje zwykłe krążki ceramiczne czy plastikowe wkładki, które normalnie robią za filtr biologiczny jako wkład mechaniczny.

Nie wiem co te elementy mają zatrzymywać, ale chyba zatrzymują głównie martwe ryby. Nie widziałem żeby jakikolwiek producent poza Eheimem sprzedawał wkłady do filtracji biologicznej, jako wkłady do filtracji mechanicznej.

Jeśli mi ktoś wytłumaczy i pokaże jak to działa, jak się tego używa to proszę bardzo.

Krążki ceramiczne i inne wkłady typowo biologiczne w żadnym wypadku nie mają funkcji mechanicznych! Ktoś kto tak twierdzi albo nie wie co gada, albo próbuje znaleźć klienta.

Podsumowanie

W mojej opinii najlepszym sposobem filtracji mechanicznej jest stosowanie gąbek na wlocie wody do filtra, opcjonalnie wewnątrz filtra. Gąbki doskonale chronią filtr przed większymi zanieczyszczaniami, wychwytują nawet drobne brudy i łatwo się je czyści pod bieżącą wodą.

Waty filtrujące można stosować wewnątrz filtra, należy jednak pamiętać o tym, że taką watę trzeba wymieniać. Jest to dość uciążliwe.

Ilość gąbki czy waty nie jest ustalona. W zasadzie wystarcza jedna warstwa waty, a gąbka może być użyta w dowolnej ilości (im więcej tym lepiej), gdyż pełni jednocześnie rolę filtra mechanicznego jak i biologicznego.